Onlangs maakte ik van dichtbij een overlijden mee waarbij ik diep werd geraakt. Een gevoel van onmacht, onbegrip en intens verdriet overviel mij. Na een chaotische periode kwam langzaam het besef van wat verlies daadwerkelijk betekent en het besef dat het leven doorgaat. Een verlies en het rouwproces veranderen je leven. Rouwen is zo makkelijk nog niet.
Verwerken van scheiding
Net als bij een overlijden kent ook een scheiding een rouwproces. Het verwerken van de scheiding is van groot belang om een stabiele nieuwe toekomst te kunnen opbouwen. De fases van rouw kunnen een grote invloed op het scheidingsproces hebben als de vertrekkende partij in een andere fase zit dan de verlaten partij. Inzicht in de Kübler-Ross rouwverwerkingscurve kan dan helpen om te kijken in welke fase zowel jij als je partner zich bevinden.
Kübler-Ross rouwverwerkingscurve
De Kübler-Ross rouwverwerkingscurve gaat uit van diverse fasen, welke fasen de meeste mensen doormaken. Al wil dit niet zeggen dat je alle fases (helemaal) doormaakt. Dat is voor iedereen verschillend. Van belang is wel dat je de fasen en de daarbij behorende emotie toelaat en doorloopt. De ene fase zal je makkelijker afgaan dan de andere. Soms lopen de fasen door elkaar en ga je eenzelfde fase meerdere keren door. Het gaat om de volgende fasen:
Ontkenning
Je ontkent de breuk. Misschien hoop je dat de ander nog terug komt op de beslissing en denk je: ‘het zal vast een midlifecrises zijn’. Zeker als je geen verklaring voor de keuze van de ander om te scheiden kunt vinden, kan dat angstig zijn.
Boosheid
Als duidelijk is geworden dat een scheiding onvermijdelijk is, kun je boos zijn. Heel boos. Een valkuil hierbij is dat er sprake kan zijn van onredelijke standpunten of zelfs bedreigingen. Het is vaak ‘prettiger’ om boos te zijn dan verdriet te voelen (de volgende fase). De boosheid zal plaats moeten gaan maken voor het toelaten van verdriet.
Verdriet
Als de boosheid verdwijnt, komt het besef dat je de ander echt kwijt bent. Dat is pijnlijk en het verdriet kan overweldigend zijn. Soms lijkt het beter om dit verdriet te ontvluchten door je bijvoorbeeld op je werk te storten, maar dat zal het rouwproces alleen maar vertragen. Door de pijn toe te laten, zal het langzaam beter gaan en kan het verdriet stapje voor stapje afnemen. Ieder uit zijn/haar verdriet anders. Soms uit zich dit in huilbuien en bij een ander weer in lichamelijke klachten.
Machteloos / apathie
Je kunt je machteloos gaan voelen doordat je je realiseert dat je oude leven voorbij is. In deze fase is het opletten dat er geen depressie gaat ontwikkelen. Soms wordt je onverschillig doordat je niet de kracht kunt vinden om je emotionele, geestelijke en sociale leven weer op te pakken.
Acceptatie en berusting
Uiteindelijk wil je in een situatie terechtkomen waarin je je nieuwe leven kunt accepteren. Hierdoor ontstaat rust en de mogelijkheid om afscheid te nemen van datgene dat voorbij is.
Uitdaging
Je gaat je weer richten op de toekomst. Het glas is weer half vol in plaats van half leeg.
Een nieuwe toekomst
Het leven biedt weer nieuwe mogelijkheden/kansen en deze pak je aan.
Echtscheiding verwerken
Geef jezelf de ruimte om een echtscheiding te verwerken. Vaak duurt deze periode langer dan de echtscheiding zelf. Als je in staat bent om rustig te erkennen dat het huwelijk voorbij is, dan begin je langzaam weer je toekomst in te richten. Hoe deze er uit zal zien, dat bepaal je helemaal zelf!
